HƯỚNG DẪN THỦ TỤC CẤP SỔ ĐỎ LẦN ĐẦU

Cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất ổn định, lâu dài đều mong muốn được cấp sổ đỏ. Tuy nhiên đa số người dân vẫn lúng túng khi thực hiện thủ tục này. Để bạn nắm rõ quy định của pháp luật và thực hiện thủ tục xin cấp sổ đỏ nhanh chóng, dễ dàng, Dịch vụ công chứng Hà Nội sẽ hướng dẫn bạn thủ tục này trong bài viết dưới đây.

I/ Căn cứ pháp lý

1. Luật Đất đai năm 2013;
2. Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai;
3. Thông tư 24/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 Quy định về hồ sơ địa chính;
4. Quyết định 12/2017/QĐ-UBND ngày 31 tháng 03 năm 2017 Ban hành quy định một số nội dung về đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân sư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân nước ngoài; chuyển mục đích sử dụng đất vườn, ao liền kề và đất nông nghiệp xen kẹt trong khu dân sư sang đất ở trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

II/ Nội dung tư vấn

1. Sổ đỏ là gì?

Sổ đỏ là thuật ngữ được người dân hay sử dụng để gọi “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”

Căn cứ pháp luật được quy định tại khoản điều 3 Luật Đất đai 2013, theo đó khái niệm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được định nghĩa cụ thể là:

“Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là văn bản pháp luật của Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của chủ thể có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.”

Như vậy, Sổ đỏ là từ ngữ thông thường của người dân nhằm gọi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng không được luật pháp quy định. Để tiện cho người dân sử dụng thì rất nhiều bài báo đã sử dụng cụm từ “Sổ đỏ” thay thế cho cách gọi của Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật.

2. Điều kiện được cấp sổ đỏ lần đầu

Theo Luật Đất đai năm 2013, NĐ 43/2014/NĐ-CP và Nghị định 01/2017/NĐ-CP thì điều kiện được cấp Sổ đỏ bao gồm:

2.1. Đất có giấy tờ: Chủ sử dụng đất (người làm đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất như hợp tác xã giao đất, hóa đơn nộp thuế hàng năm, trích lục bản đồ nguồn gốc đất đã sử dụng (trường hợp này hồ sơ được ưu tiên giải quyết nhanh chóng);

2.2. Đất không có giấy tờ: Chủ sử dụng đất không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (không có các giấy tờ như ở mục 1 thì khó khăn hơn cho các cơ quan có thẩm quyền về việc xác minh nguồn gốc đất của chủ sử dụng đất, cho nên chỉ phù hợp với hộ gia đình, cá thể ở lâu đời, nhiều thế hệ sinh sống trên thửa đất, có hàng xóm, chính quyền chứng kiến và làm chứng, nhưng cũng rất khó có thể được cấp sổ đỏ);

2.3. Đất khai hoang, tôn tạo: Chủ sử dụng đất xin cấp sổ đỏ cho đất khai hoang, đất tự tôn tạo và xây nhà trên đất từ trước thời điểm nhà nước quy định (trường hợp này nếu nằm trong mốc thời gian quy định của Nhà Nước thì vẫn được cấp sổ đỏ);

2.4. Đất sử dụng bất hợp pháp: Chủ sử dụng đất xin cấp sổ đỏ cho đất tự lấn chiếm (bình thường thì những trường hợp này không được cấp sổ đỏ trừ khi Nhà Nước có quy định khác, tuy nhiên đối với các trường hợp đất lấn chiếm được sử dụng trước thời điểm 01/7/2014, đã xây nhà trên đất, nhưng không có tranh chấp cũng được xem xét cấp sổ đỏ), ngoài ra các loại đất lấn chiếm nằm trong khu vực công cộng, không phải là quy hoạch đất ở (không phải là khu dân cư) thì bị thu hồi.

2.5. Diện tích đất được cấp sổ đỏ: Tại Hà Nội, diện tích đất được cấp sổ đỏ tối thiểu là 30m2, diện tích các chiều (chiều ngang, chiều dài) không dưới 3m.

3. Hướng dẫn thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu

3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Người sử dụng chuẩn bị 01 bộ hồ sơ bao gồm:

– Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo mẫu số 04/ĐK;

– Giấy tờ chứng minh về nguồn gốc đất và các giấy tờ liên quan đến việc quản lý sử dụng ổn định không có tranh chấp trước năm 1993 đến nay;

– Hồ sơ kỹ thuật thửa đất và công trình xây dựng trên đất (nếu có);

– Căn cước công dân và hộ khẩu thường trú của người sử dụng đất (bản sao chứng thực);

– Bản sao các hóa đơn nộp thuế đất hàng năm, lệ phí liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai theo quy định của pháp luật (nếu có).

– Nếu mình không tự đi nộp và nhận kết quả được thì phải có giấy ủy quyền hợp pháp.

3.2. Các bước tiến hành

Bước 1: Nộp 01 bộ hồ sơ tại UBND phường nơi có đất.

Bước 2: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ

Tiếp nhận

– Hồ sơ chưa đầy đủ, hợp lệ thì phải thông báo và hướng dẫn người nộp bổ sung (trong thời hạn 03 ngày làm việc); Hồ sơ đủ, Công chức tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm ghi đầy đủ thông tin vào Sổ tiếp nhận;

– Viết và đưa Phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người nộp.

Xử lý hồ sơ

– Trong thời hạn 10 ngày, UBND phường thực hiện việc:

+ Xác nhận hiện trạng sử dụng đất so với nội dung kê khai đăng ký; trường hợp không có giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013; Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và Khoản 16, Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP của Chính phủ, Điều 15 Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, thì xác nhận nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, sự phù hợp với quy hoạch.

Trường hợp đăng ký tài sản gắn liền với đất thì xác nhận hiện trạng tài sản gắn liền với đất so với nội dung kê khai đăng ký; trường hợp không có giấy tờ quy định tại các Điều 31, 32, 33 và 34 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ, thì xác nhận tình trạng tranh chấp quyền sở hữu tài sản; đối với nhà ở, công trình xây dựng thì xác nhận thời điểm tạo lập tài sản, thuộc hay không thuộc trường hợp phải cấp phép xây dựng, sự phù hợp với quy hoạch được duyệt; xác nhận sơ đồ nhà ở hoặc công trình xây dựng nếu chưa có xác nhận của tổ chức có tư cách pháp nhân về hoạt động xây dựng hoặc hoạt động đo đạc bản đồ;

+ Trường hợp chưa có bản đồ địa chính thì trước khi thực hiện các công việc trên, trong thời hạn 01 ngày kể từ khi tiếp nhận hồ sơ, Ủy ban nhân dân phường phải thông báo cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội tại quận/huyện chủ trì thực hiện trích đo địa chính thửa đất hoặc kiểm tra bản trích đo địa chính thửa đất do người sử dụng đất nộp (nếu trích đo địa chính thửa đất chưa được Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường Hà Nội kiểm tra); (thời gian trích đo hoặc kiểm tra bản trích đo không quá (10) ngày và không tính vào thời gian giải quyết thủ tục công nhận quyền sử dụng đất);

+ Niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ, xác nhận hiện trạng, tình trạng tranh chấp, nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất tại trụ sở Ủy ban nhân dân phường và khu dân cư nơi có đất, tài sản gắn liền với đất trong thời hạn 15 ngày; xem xét giải quyết các ý kiến phản ánh về nội dung công khai (thời gian công khai kết quả kiểm tra không tính vào thời gian giải quyết thủ tục công nhận quyền sử dụng đất);

Sau thời gian thông báo công khai nếu không phát sinh khiếu kiện thì lập Tờ trình kèm theo hồ sơ gửi UBND quận/huyện (qua Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện) đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

– Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ từ UBND cấp xã, Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện thực hiện việc:

+ Thẩm tra, xác định hồ sơ đủ điều kiện hay không đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận thì lập Tờ trình đề nghị UBND quận/huyện cấp Giấy chứng nhận và luân chuyển hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản chính) cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận/huyện để in Giấy chứng nhận.

+ Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì thông báo bằng văn bản cho UBND phường và người sử dụng đất biết; đồng thời luân chuyển hồ sơ (bản chính) cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận/huyện để làm thủ tục cấp Giấy xác nhận đăng ký đất đai cho người sử dụng đất theo hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.

– Trong thời hạn 02 ngày, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận/huyện căn cứ Tờ trình của Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện, thực hiện vẽ, in Giấy chứng nhận, trình UBND quận/huyện ký cấp Giấy chứng nhận.

– Trong thời hạn 02 ngày, UBND quận/huyện có trách nhiệm ký cấp Giấy chứng nhận.

– Trong thời hạn 02 ngày, kể từ khi UBND quận/huyện cấp Giấy chứng nhận, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận/huyện thực hiện việc:

+ Căn cứ Tờ trình của Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện (đã được UBND quận/huyện xem xét để cấp Giấy chứng nhận), gửi số liệu địa chính đến Chi cục Thuế để xác định nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính (gồm: tiền sử dụng đất; thuế thu nhập từ việc chuyển quyền sử dụng đất, chuyển quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; lệ phí trước bạ; các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định;

+ Cập nhật, bổ sung việc cấp Giấy chứng nhận vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và có văn bản gửi các cơ quan liên quan để cập nhật, chỉnh lý biến động quyền sử dụng đất vào hồ sơ địa chính của Thành phố Hà Nội;

Bước 3: Trả kết quả

Khi người được cấp Giấy chứng nhận nộp đủ chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính, thì thu phí, lệ phí theo quy định, thu giấy tờ gốc về đất và tài sản gắn liền với đất, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận/huyện trao Giấy chứng nhận cho người được cấp, chuyển lại hồ sơ (kèm theo bản sao Giấy chứng nhận đã ký cấp) cho Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện để lưu trữ, quản lý theo quy định.